آزمایش انبساط ناشی از واکنش قلیایی ها
معمولا بیشتر آزمایش ها در این زمینه بر روی ملات می باشد
و یا شرایط خاصی همچون تشدید شرایط حاکم و یا افزایش قلیایی ها
در ملات و یا محیط نگهداری را دارا می باشد. طبق استاندارد ASTM C1293 و تعدادی از استانداردهای کانادایی،
انبساط بتن در شرایطی نزدیک به واقع اما در دمای 38 یا 60 سکو
با رطوبت 100درصد را در زمانی طولانی تر از 6ماه و یا یک سال و بیشتر بدست می آورند
معیارهایی همچون انبساط 04/0 درصد
پس از سه ماه در 60 درجه سانتیگراد و یا پس از یک سال در 38 درجه سانتیگراد ارائه شده است.
به هرحال در این آزمایش انبساط بالقوه بتن بدست می آید
برای سنگدانه کربناتی از ASTM C1105 استفاده می شود و معیارهایی برای آن ارائه شده است
یکی از دلایل خرابی سازه های بتنی پدیده واکنش قلیایی سنگدانه هاست.
در این کتاب راهنمایی هایی برای به حداقل رساندن خطر زیان آور انبساطی که به وسیله واکنش قلیایی سنگدانه ها ایجاد می شود
ارائه همچنین روند ارزیابی سنگدانه ها و معیارهای مناسبی برای کنترل انبساط آنها تشریح شده است.
همچنین سعی شده است به دلیل اهمیت فوق العاده این مبحث،
اطلاعات جامعی از انواع واکنش های قلیایی، ساز و کار واکنش ها،
انواع سنگ های واکنش زا، روش های آزمایش کردن سنگدانه ها،
و معیارهای جلوگیری و محافظت در برابر واکنش قلیایی آورده شود.
در گذشته عقیده بر این بود که سنگدانه ها در بتن جزئی خنثی و از نظر شیمیایی پایدارند،
ولی از دهه 1940 به تدریج معلوم شد بعضی سنگدانه ها در بتن که محیطی با قلیاییت بالاست،
واکنش از خود نشان می دهند. این واکنش ها سبب انبساط زیان آور،
ترک خوردگی و خرابی بتن می شود. روش های آزمون متعددی برای تشخیص واکنش زایی سنگدانه ها در سال های گذشته ارائه شده است.
روش های کنترل انبساط ناشی از واکنش قلیایی سنگدانه ها بر روی هر نقطه بسیار متفاوت است.
بسیاری از مشخصات فنی اجازه استفاده از سنگدانه های واکنش زا را نمی دهد،
در نتیجه روش های محافظت در برابر واکنش قلیایی در آن مشخصات نیز مطرح نمی شود.
به طور کلی روش های محافظت در برابر واکنش قلیایی شامل استفاده از سیمان با قلیاییت کم،
محدود کردن استفاده از مقدار قلیاییت در بتن، استفاده از پوزولان طبیعی، خاکستر بادی،
سرباره، میکروسیلیس و یا ترکیبی از روش های مطرح شده است.
